Świat, którym rządzi mem

11 kwiecień 2013 | Kategoria: Social media

Mem internetowy określa zjawisko objawiające się poprzez powielanie i rozpowszechnianie treści np. w serwisach społecznościowych. Memy to najczęściej materiały obrazkowe (ale też kilkusekundowe filmiki), często opatrzone komentarzem internauty. Znaczenie memów jest większe niż mogłoby się wydawać. Mem często nazywany jest kulturowym fenomenem obecnych czasów.

Memy dotykają spraw wszelkiej maści. Za ich pomocą internauci mogą wyrazić swoje zdanie na tematy ważne, ale także po prostu dostarczyć sobie i innym rozrywki. Memy mogą być wreszcie wyrazem demokratycznej krytyki, buntu wobec wydarzeń czy zachowań wpływających na całe społeczeństwo. Z uwagi na swój wirusowy charakter, docierają do wielu – są jednym z najszybszych sposobów przekazywania kontrowersyjnych informacji. Fenomen memów jest możliwy dzięki istnieniu mediów społecznościowych, które pozwalają na ich błyskawiczne rozpowszechnianie.

Memy piętnujące, wyrażające bunt

Memy wyrażające bunt wobec postaw mają za zadanie ośmieszyć nietolerowane zachowania. Tak było np. wobec zachowań mieszkańców Radomia podczas Wigilii na Deptaku 2012. Wizerunek „chytrej baby z Radomia” stał się newsem dnia i zawładnął polskimi social media. News Feed każdego użytkownika polskiego Facebooka został opanowany przez memy podobne do poniższego. Z podobną reakcją spotkała się wiadomość o swoistej „renowacji” XIX-wiecznego fresku w hiszpańskim kościele.

Memy z udziałem „chytrej baby z Radomia” czy „zmutowanego” obrazu Chrystusa na fresku stały się głosem internautów wobec zachowania nieetycznego czy nieakceptowalnego. Trzeba zauważyć jedno – dzięki memom i internautom sprawy nabrały znaczenia, a zachowanie zostało społecznie napiętnowane.

Memy komentujące wydarzenia

Memy są też świetną metodą na komentowanie bieżących wydarzeń politycznych, sportowych, często w humorystyczny sposób. W ten sposób internauci mogą wyrażać swoją aprobatę, dezaprobatę lub po prostu zainteresowanie wydarzeniem. Tak było w przypadku J. Kaczyńskiego, który podczas sejmowego przemówienia wykorzystał tablet (użycie nowych technologii nie mogło zostać przez internautów niezauważone) albo w przypadku piłkarza M. Balotelliego, który swoją postawą po strzeleniu gola na meczu półfinałowym z Niemcami podczas Euro 2012 zachwycił internautów, dając im „memowe” pole do popisu. Nie bez znaczenia były też kontrowersje wobec samej osoby Balotelliego. Najnowsze memy dotykają nawet tak istotnej kwestii jak groźby ze strony Korei Północnej dotyczące użycia bomby atomowej.

Memy komentujące mają za zadanie zwrócić uwagę na wydarzenia. Choć pokazują je w zabawny sposób, wyrażają, że wydarzenia te istotne są z punktu widzenia społeczeństwa – komentują je w sposób wyrazisty, często ostry. Niegdyś królowie mieli swoich błaznów, którym wolno było komentować bez skrupułów ich decyzje i zachowania, dziś władza i osoby publiczne mają internautów i memy.

Ciemna strona memów

Memy stały się też swoistą rozrywką, a nawet pewnym rodzajem nowoczesnej sztuki. Każdy może stworzyć mema, używając choćby coraz popularniejszych generatorów memów. Najpopularniejsze są oczywiście te, których autor wykazał się największą kreatywnością przy tworzeniu.

Jest jednak też ciemna strona memów – są to memy naruszające wizerunek osób prywatnych. Memy ośmieszają pewne zachowania – takie jest ich zadanie. Gorzej jednak, gdy tym zachowaniom przypisywany jest wizerunek konkretnej osoby, która czasem zupełnie nieświadomie staje się ofiarą memów. Tak było w przypadku Janusza Ławrynowicza, którego twarz zna każdy internauta. Jego wizerunek zdobi całą serię memów ośmieszających polskie przywary i prostackie zachowania. Pan Janusz w rzeczywistości jest policjantem z Mazur – jego zdjęcie na stronie internetowej komendy policji zostało dostrzeżone przez pierwszych twórców memów z jego udziałem. Dalsza historia, jak to w przypadku memów, potoczyła się wirusowo. Choć memy z udziałem pana Janusza spełniają swoje zadanie, rzeczywiście zwracając uwagę na wiele polskich przywar, należy zauważyć, że zniszczyły życie pana Janusza, który po nieudolnych próbach interwencji (czym jest jednostka wobec siły Internetu…) postanowił przejść na emeryturę.

Inny memowy bohater, Sammy Griner, miał mniej niż roczek, gdy został uwieczniony z pięścią pełną piasku na rodzinnym zdjęciu. Malec stał się sławny na całym świecie i jest bohaterem wielu memów. Jego sytuacja jest jednak nieco lepsza od sytuacji pana Janusza – przede wszystkim większość memów z jego udziałem ma charakter humorystyczny, a nie obraźliwy. Kojarzą się one głównie z tym, że coś poszło lepiej niż w pierwotnym zamierzeniu. Ponadto Sammy wychowuje się ze świadomością swojej sławy, a jego otoczenie, umiejętnie ją wykorzystując, może ją przełożyć na obecny i późniejszy sukces.

Memy pojawiły się nagle i stały się nieodłącznym elementem Internetu. Choć mają swoje wady, zauważamy przede wszystkim ich dobre strony: pokazują kreatywność internetowej społeczności, zwracają uwagę na istotne sprawy i wydarzenia, a przede wszystkim bawią – każdy z nas choć raz uśmiechnął się widząc mema.